Pracowniku, zaszczepiłeś się przeciwko COVID-19? Pytać czy nie pytać?

Informacje dotyczące poddania się pracownika dobrowolnym szczepieniom stanowią dane o jego zdrowiu i jako takie podlegają ochronie wynikającej z ustawy o prawach pacjenta, z ustawy o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi oraz z RODO. Obowiązujące na dzień 23 czerwca 2021 roku regulacje prawne co do zasady nie dają pracodawcy podstawy prawnej do proszenia pracowników o udzielenie informacji na temat poddania się szczepieniu ochronnemu przeciwko COVID-19.
 
Powołanie się na bezpieczeństwo pracy w zakładzie nie wystarczy
Za niewystarczające uznać należy powoływanie się przez pracodawcę na swój obowiązek zapewnienia bezpiecznych i higienicznych warunków pracy celem uzyskania od pracownika informacji o poddaniu się zaszczepieniu przeciwko COVID-19. Pracownik nie może ponieść żadnych negatywnych konsekwencji z tytułu nieudzielenia informacji o zaszczepieniu, w szczególności odmowa przekazania takiej informacji nie może stanowić podstawy do odpowiedzialności porządkowej pracownika lub do rozwiązania z nim stosunku pracy.
 
Należy mieć przy tym na uwadze, iż w wyjątkowych i uzasadnionych przypadkach w związku z treścią art. 22 (1b) § 1 kodeksu pracy możliwe byłoby pozyskanie ww. informacji na podstawie zgody pracownika. Przekazanie danych musiałoby jednak nastąpić z inicjatywy samego pracownika. Zgoda ta musi spełniać warunki określone przez RODO, a zatem powinna być dobrowolna, konkretna, świadoma i jednoznacznie okazywać wolę pracownika.
 
Pytanie o szczepienie na podstawie decyzji administracyjnej
Pracodawca może zostać uprawniony do uzyskania informacji o szczepieniach przeciw chorobie COVID-19 na podstawie polecenia właściwego organu wydanego na podstawie art. 11h ustawy z 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych w związku z art. 8a ustawy z 14 marca 1985 r. o Państwowej Inspekcji Sanitarnej. Możliwym jest zatem, że służby sanitarne skierują do pracodawcy indywidualną decyzję, w której zobligują pracodawcę do pozyskania od pracowników informacji o ich zaszczepieniu się przeciwko COVID-19.

Inne obostrzenia dla niezaszczepionych pracowników
W świetle powyższego uznać należy za niedopuszczalne pytanie pracownika o to czy poddał się szczepieniu przeciwko COVID-19, a w konsekwencji niemożliwe jest również ewentualne stosowanie innych zasad bezpieczeństwa, w związku z byciem osobą potencjalnie odporną na zachorowanie na COVID-19. Pracodawca nie może zatem zarządzić, że osoby zaszczepione przeciwko COVID- 19 nie muszą w zakładzie pracy zakrywać maską ust i nosa, a pracownicy którzy szczepieniu się nie poddali zobowiązani są ww. środki ochronne stosować. Pracodawca nie ma bowiem narzędzi, aby sprawdzić czy pracownik odmawiający noszenia maseczki ochronnej powołując się na odporność poszczepienną, faktycznie poddał się szczepieniu przeciwko COVID-19. Ponadto odmienne traktowanie pracowników zaszczepionych od niezaszczepionych może wręcz zostać uznane za zachowanie noszące znamiona dyskryminacji. Rozsądnym zatem pozostaje wstrzymanie się z decyzją o pozyskiwaniu od pracowników informacji o zaszczepieniu się przeciwko COVID-19 oraz o stosowaniu różnych reżimów sanitarnych wobec osób zaszczepionych i niezaszczepionych, do momentu pojawienia się jednoznacznych regulacji prawnych w tym względzie.