Odpady budowlane – nowe rozporządzenie, nowe obowiązki z zakresu ochrony środowiska

W związku z nasilającym się w ostatnim czasie zjawiskiem nielegalnego magazynowania odpadów oraz dużą liczbą pożarów miejsc przechowywania odpadów spowodowaną m. in. niewłaściwym zabezpieczeniem takich miejsc, koniecznym stało się ustanowienie szczegółowych wymagań dla magazynowania odpadów. Dlatego właśnie dnia 1 stycznia 2021 r. wejdzie w życie rozporządzenie Ministra Klimatu z dnia 11 września 2020 r. w sprawie szczegółowych wymagań dla magazynowania odpadów (Dz. U. z 2020 r., poz. 1742).

Wbrew pozorom rozporządzenie nie dotyczy wyłącznie przedsiębiorstw zajmujących się zbieraniem i przetwarzaniem odpadów, ale również firm budowlanych. Zgodnie bowiem z zapisami ustawy o odpadach (art. 3 ust. 1 pkt. 5)  magazynowanie odpadów to czasowe przechowywanie odpadów obejmujące:

1. wstępne magazynowanie odpadów - przez ich wytwórcę,
2. tymczasowe magazynowanie odpadów - przez prowadzącego zbieranie odpadów,
3. magazynowanie odpadów - przez prowadzącego przetwarzanie odpadów.

Jeżeli zatem jesteś wytwórcą odpadów budowalnych i prowadzisz działalność usługową w zakresie budowy, rozbiórki, remontu obiektów, a następnie magazynujesz odpady w miejscu ich wytworzenia to prowadzisz wstępne magazynowanie odpadów, a w konsekwencji przedmiotowe rozporządzenie nakłada na Ciebie szereg obowiązków.

W § 4 ust. 2 rozporządzenia Ministra Klimatu z dnia 11 września 2020 r. w sprawie szczegółowych wymagań dla magazynowania odpadów określono wymagania dla miejsc magazynowania odpadów, w tym odpadów budowlanych. Wskazano na właściwe zaprojektowanie oraz wyposażenie miejsc magazynowania odpadów obejmujące wyposażenie techniczne do magazynowania odpadów dostosowane do właściwości fizycznych i chemicznych odpadów, zapewnienie wystarczającej pojemności do miejsc magazynowania odpadów, zabezpieczenie przed wpływem czynników atmosferycznych oraz zanieczyszczeniem środowiska gruntowo-wodnego.

Wytwórca m.in. odpadów budowalnych magazynujący odpady w miejscu ich wytworzenia zobligowany jest magazynowanie odpadów prowadzić: 

• w miejscach o pojemności magazynowania odpadów dostosowanej do masy odpadów wytwarzanych w danym okresie i częstotliwości ich odbioru;
• w sposób dostosowany do właściwości chemicznych i fizycznych odpadów, w szczególności
  z wykorzystaniem opakowań, pojemników, kontenerów, zbiorników lub worków; dopuszcza się magazynowanie odpadów w pryzmach lub stosach, w szczególności w przypadku odpadów pochodzących z wyrobów przeznaczonych do użytkowania w warunkach oddziaływania czynników atmosferycznych, jeżeli nie spowoduje to zanieczyszczenia gleby i ziemi oraz wód powierzchniowych i podziemnych;
• w sposób zapobiegający rozprzestrzenianiu się odpadów poza przeznaczone do tego celu miejsce, w tym poza przeznaczone do tego celu opakowania, pojemniki, kontenery, zbiorniki, worki lub wydzielone boksy i sektory, oraz rozprzestrzenianiu się odpadów na nieruchomości sąsiadujące z nieruchomością, na której jest prowadzone magazynowanie odpadów;
• w przypadku odpadów niebezpiecznych - także minimalizując wpływ czynników atmosferycznych na odpady, przez zastosowanie szczelnych pojemników, kontenerów lub zbiorników lub systemu zbierania wycieków oraz wód odciekowych, jeżeli oddziaływanie czynników atmosferycznych może spowodować negatywny wpływ magazynowanych odpadów na środowisko lub życie i zdrowie ludzi, w szczególności zmieniać właściwości chemiczne i fizyczne odpadów oraz powodować powstanie uciążliwości zapachowych.

W przypadku przewozu odpadów na inny teren niż ten, na którym zostały wytworzone mamy do czynienia ze zbieraniem odpadów i szeregiem innym obostrzeń nałożonych przepisami rozporządzenia.
Szczególnie należy zwrócić uwagę, iż przepisom omawianego aktu wykonawczego nie podlega magazynowanie niezanieczyszczonej gleby lub ziemi.
 
Ile pozostało czasu na dostosowanie się do nowych wymagań prawnych?
Już niedługo, bo 1 stycznia 2021 r. wchodzi w życie Rozporządzenie Ministra Klimatu z dnia 11 września 2020 r. w sprawie szczegółowych wymagań dla magazynowania odpadów.
Jeżeli wstępne magazynowanie odpadów, o którym mowa w § 4 ust. 1, prowadzone było już przed dniem wejścia w życie rozporządzenia to na spełnienie wymagań określonych w § 4 ust. 2 pozostaje 12 miesięcy od dnia wejścia w życie rozporządzenia.
 
Co grozi za niewłaściwe magazynowanie odpadów?
Ustawa o odpadach za nieprzestrzeganie przepisów dotyczących magazynowania odpadów przewiduje administracyjną karę pieniężną w wysokości od 5 000 zł. do 1 000 000 zł. (art. 194 ust. 1 pkt. 2b
w związku z art. 194 ust. 3 cytowanej ustawy). Nie należy zapominać, iż może spotkać nas również odpowiedzialność karna uzależniona od winy, skali naruszeń i ich następstw. Za przestępstwo określone w art.  183 § 1 Kodeksu karnego  stanowiącego, że kto wbrew przepisom składuje, usuwa, przetwarza, zbiera, dokonuje odzysku, unieszkodliwia albo transportuje odpady lub substancje w takich warunkach lub w taki sposób, że może to zagrozić życiu lub zdrowiu człowieka lub spowodować obniżenie jakości wody, powietrza lub powierzchni ziemi lub zniszczenie w świecie roślinnym lub zwierzęcym - grozi kara pozbawienia wolności w wymiarze od 3 miesięcy do lat 5, natomiast jeśli następstwem byłoby zniszczenie w świecie roślinnym lub zwierzęcym w znacznych rozmiarach lub istotne obniżenie jakości wody, powietrza lub powierzchni ziemi – od 6 miesięcy do 8 lat (art. 185 § 1 Kodeksu karnego).